Het paradigma van de scheiding van lichaam en geest van René Descartes (1596-1650) heeft nog steeds een enorme invloed op onze gezondheidszorg. Zijn filosofie opende de weg naar de tweedeling van de moderne geneeskunde. In deze tweedeling ligt het accent op de technische benadering van de mens. Deze tweedeling oefent zijn invloed uit in meerdere systemen van de gezondheidszorg. Of er is een lichamelijke aandoening, die behandeld wordt door een ingreep, pil, infuus of iets dergelijks en wordt bekostigd uit de ziektekostenverzekering. Of er is een geestelijke aandoening, een DSM-diagnose, die behandeld wordt in de GGZ met een andere bekostigingsstructuur. Afhankelijk van de ernst van de aandoening vindt de behandeling plaats in de eerste tot en met de derdelijns GGZ. Bij beide wegen ligt de verantwoordelijkheid bij de dokter of de hulpverlener. Zij verwachten weinig inbreng van de patiënt, om wie het eigenlijk draait. Echter de inbreng van de patiënt wordt niet gehoord; betekenisvolle hints worden genegeerd.

Zou je als patiënt een goed gesprek met je specialist willen voeren over bijvoorbeeld je pijnklachten en het effect wat dit op je leven heeft: geen tijd en geld voor. Hooguit kan de maatschappelijk werker, de gespecialiseerde verpleegkundige of de pijnpoli je hierin wat ondersteunen, maar verder dan dit komt het niet. Vindt de specialist geen medische oorzaak voor je pijnklachten, dan kom je in een soort niemandsland terecht: ergens tussen lichaam en geest. Als dokters praten we dan ‘als we durven’ over SOLK, maar wat we er precies mee moeten weten we nog niet.  Ondertussen is SOLK een belangrijk onderdeel van alle patiëntencontacten. 40% van de patiënten in de eerste en tweede lijn bestaat uit SOLK-patiënten; de kosten zijn tot twee keer zo hoog als bij verklaarde aandoeningen en de leefkwaliteit tot twee keer zo laag.

Emovere is een groep ervaringsdeskundigen, die hersteld zijn van SOLK.

Zij, eerstelijnsadviseur Roeline Hubertse en voormalig neuroloog Marten Klaver zijn geraakt door het leed van de SOLK-patiënt en vinden het tijd voor een volledige benadering van lichaam en geest. In het niemandsland spelen psychologische factoren een belangrijke rol. Artsen hebben moeite deze expliciet te benoemen. Toch hoort een ziekmakende emotie als een krenking gelijkwaardig te zijn aan een ziekmakende bacterie. We horen hier recht aan te doen. Emoties die zich vastgezet hebben in het lichaam zijn bij een groot aantal SOLK-patiënten de verklaring voor hun klachten. De oplossing kan gevonden worden in het zich bewust worden van en beter omgaan met deze emoties.  Wetenschappelijk onderzoek geeft aanwijzingen dat psychologische factoren SOLK kunnen ver-oorzaken. De precieze werking van dit mechanisme laat zich echter nog niet in stofjes en scans meten. Maar dat dit verband er tussen lichaam en geest is, moge duidelijk zijn. Hoofdpijn van de stress, hartkloppingen van angst, buikpijn van de ‘zenuwen’ of door misbruik.

Het is tijd om als dokters en hulpverleners hier-voor open te staan, de patiënten hierin te gaan begeleiden en verder onderzoek in gang te zetten.

Emovere wil een brede visie op gezondheid uit-dragen, dit met specifieke aandacht voor en de bewustwording/behandeling van de psychologische oorzaak van SOLK. Emovere zoekt vrienden, die deze doelstelling steunen.

Kunnen we na vier eeuwen de scheiding lichaam en geest eindelijk eens loslaten?

Maart 2018